Dowody w sprawie o zasiedzenie, podobnie jak w każdej sprawie cywilnej, to zagadnienie kluczowe. Każda sprawa o zasiedzenie toczy się przed sądem w postępowaniu nieprocesowym. W dużym uproszczeniu to taki specjalny tryb postępowania cywilnego, dopuszczalny gdy przepisy tak stanowią. W postępowaniu nieprocesowym nie wnosi się pozwu, tylko wniosek. Nie ma stron tylko są uczestnicy. Sąd nie wydaje wyroku tylko postanowienie co do istoty sprawy. Samo postępowanie jest w pewnym zakresie mniej sztywne i rygorystyczne. W takim postępowaniu, podobnie jak w procesie, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe. Sąd dokonuje oceny wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Wynik tego procesu może zaważyć na tym, czy uda Ci się uzyskać korzystne dla siebie postanowienie o stwierdzeniu nabycia prawa własności przez zasiedzenie.
Co bada Sąd
Nim przejdziemy do omówienia dowodów w sprawie o zasiedzenie, warto żebyśmy zastanowili się jakie kwestie bada Sąd w sprawach o zasiedzenie. Co jest przedmiotem ustaleń Sądu? Co wpływa na wynik sprawy? W poprzednich wpisach opowiadałem Ci więcej o zasiedzeniu i jego przesłankach. W skrócie, aby zasiedzieć nieruchomość trzeba nią władać jako posiadacz samoistny, czyli tak jak właściciel. Charakter posiadania musi zostać zamanifestowany na zewnątrz. Posiadanie musi trwać przez określony w ustawie okres czasu czyli obecnie 20 lat przy dobrej wierze i 30 lat przy złej wierze. Wreszcie posiadanie musi być nieprzerwane, czyli żadna czynność właściciela nie może doprowadzić do przerwania biegu zasiedzenia. Zasiedzenie dotyczy oznaczonej nieruchomości.
Po analizie przesłanek zasiedzenia łatwo nam ustalić zakres postępowania dowodowego. Sąd ustala:
- Krąg uczestników postępowania. W praktyce spraw o zasiedzenie Sąd musi ustalić właściciela zasiadywanej nieruchomości. O ile właściciel ujawniony jest w księdze wieczystej nie powinno to rodzić problemów. Często Sąd musi szukać spadkobierców takiej osoby, a to już trudniejsze. Zdarzają się też przypadki gdy trudno jest ustalić właściciela gruntu, bo brak jest księgi wieczystej, a dokumentacja gruntu jest szczątkowa lub zaginęła. O tym co zrobić gdy wnioskodawca nie zna właściciela pisałem tutaj. Sąd ustali także czy właściciel nie jest małoletni.
- Czego dotyczy wniosek. Sąd ustali przedmiot postępowania czyli o jakie prawo do nieruchomości chodzi oraz jego zakres. Przedmiotem ustaleń będzie czy wnioskodawcy chodzi o zasiedzenie prawa własności całości lub części nieruchomości (oraz jakiej części), a może o zasiedzenie służebności.
- Fakt posiadania nieruchomości i jego charakter. Pamiętasz jak pisałem o domniemaniu samoistności posiadania? W razie jednak aktywnej postawy właściciela nieruchomości Sąd będzie badał czy wnioskodawca lub osoba wskazana we wniosku faktycznie włada nieruchomością. Będzie też badać jaki charakter ma posiadanie – samoistny czy zależny.
- Okres posiadania nieruchomości. Sąd będzie dążyć do ustalenia pierwszej pewnej daty wejścia w posiadanie samoistne. Następnie ustali czy posiadanie jest w dobrej czy złej wierze oraz czy upłynął już termin zasiedzenia.
Jak udowodnić zasiedzenie
Teraz gdy już wiesz jakie okoliczności są istotne w postępowaniu o zasiedzenie możemy przejść do środków dowodowych, którymi będziemy dowodzić zasiedzenia. Jako wnioskodawca, zainteresowany nabyciem prawa przez zasiedzenie, powinieneś postarać się o odpowiedni materiał dowodowy potwierdzający spełnienie przesłanek zasiedzenia. Jeżeli przed zasiedzeniem się bronisz przygotuj dowody przeczące twierdzeniom wnioskodawcy. Zebrane dowody załącz do wniosku lub odpowiedzi na wniosek.
Co może być dowodem w sprawie o zasiedzenie:
- Księgi Wieczyste. Do wniosku o zasiedzenie należy dołączyć odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów.
- Mapa sytuacyjna nieruchomości wraz z wypisem z rejestru gruntów. Taka mapa jest potrzebna gdy dochodzisz zasiedzenia części nieruchomości np.: władałeś połową działki lub trzema działkami z pięciu, które stanowią nieruchomość.
- Dowód z opinii biegłego. W niektórych sprawach opinia biegłego będzie potrzeba do ustalenia ostatecznego projektu podziału przedmiotowej działki zgodnie z faktycznym użytkowaniem na gruncie.
- Zeznania świadków. To jeden z podstawowych środków dowodowych. Charakter posiadania nieruchomości musi zostać zamanifestowany na zewnątrz (nie wystarczy subiektywne przekonanie posiadacza), a fakt ten trzeba jakoś ustalić. Sąd często przepytuje wtedy sąsiadów i członków rodziny, którzy mogą potwierdzić okoliczności wskazane we wniosku.
- Dowody z dokumentów: To dosyć szeroka kategoria środków dowodowych. W praktyce najczęściej jako dowód przedstawia się potwierdzenia opłacania podatku od nieruchomości lub innych opłat związanych z nieruchomością. Przykładowo może to być rachunek za prace zlecone związane z utrzymaniem nieruchomości w dobrym stanie, ponoszenie nakładów, remonty nieruchomości. Dowodem mogą też być wszelkie dokumenty urzędowy i prywatne, z których wynika fakt władania daną nieruchomością np.: zawieranie umów najmu z osobami trzecimi itd.
- Inne środki dowodowe. Przykładowo, w jednej ze znany mi spraw dowodem były fotografie rodzinne wnioskodawcy. Na zdjęciach sportretowano rodzinę wnioskodawcy, która spędzała wspólnie czas na zasiadywanej działce. Wnioskodawca mógł przedstawić podobne zdjęcia z długiego okresu czasu.
pozdrawiam
adwokat Eryk Trybuliński
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub naszą stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla nas to dowód, że nasza praca jest przydatna, co daje nam motywację do dalszego pisania ?
